رقبای برند | Brand Competitors | بوم مدل دیجیتال برندینگزمان تقریبی مطالعه 19 دقیقه

خانه رقبا در بوم مدل دیجیتال برندینگ به بررسی برندها/کسب‌وکارهایی می‌پردازد که می‌توانند بخشی از سهم بازار شما را از آن خود کنند. حتی اگر اولین نفر در بازار باشید که نیاز مشتری ویژه‌ای را پیداکرده‌اید و به بخش مشتریان خود خدمات یا کالای منحصربه‌فردی را ارائه می‌دهید، یا حتی اگر رهبر بازار خود باشید، رقبا به‌زودی سهمی از بازار را از آن خود خواهند کرد. خبر خوب این است که نه‌تنها این اتفاق بد نیست بلکه اگر دیدگاه درستی نسبت به آن اتخاذ کنیم خبر بسیاری خوبی است. نداشتن رقیب باعث می‌شود شما نیاز به پیشرفت و رشد برند خود را احساس نکنید، حتی ممکن است برای کسب‌وکار خود به دنبال برنامه‌ریزی برندسازی، بازاریابی، ساختن پایگاه داده‌ای از مشتریان، سیستم سازی و … نروید. این می‌تواند در درازمدت باعث از بین رفتن کسب‌وکار شما شود یا با حضور ناگهانی یک رقیب کسب‌وکار یا برند شما را به خطر بیندازد.

بسیار حیاتی است که ما رقبای خودمان را شناسایی کنیم، شناسایی رقبا لزوماً شناسایی افرادی نیست که کالا یا خدماتی شبیه به ما تولید می‌کنند، رقبا می‌توانند طیف گسترده‌تری داشته باشند. اگر به نیازهای مخاطب فکر کنیم می‌توان نیازهای پایه را با راه‌حل‌های متفاوتی برآورده کرد، اگر به کیف پول مشتری نگاه کنیم می‌تواند در اولویت خرید کالا یا خدمات شما یا رقیبتان این رقابت وجود داشته باشد.

سطوح رقابت در برند

۱- رقبای مستقیم (در شکل محصول/خدمات)

اگر مشتری محصول/خدمات ما را نخرد از چه کسی خرید انجام می‌دهد؟ این نوع رقبا با ما شانه‌به‌شانه حرکت می‌کنند و تمرکزشان پیشی گرفتن در سهم بازار از ما است، یا ما می‌خواهم از آن‌ها پیشی بگیریم یا حتی بخشی از سهم بازار آنان را از آن خود کنیم. مثلاً پپسی که بخشی از سهم بازار کوکاکولا را گرفت و همیشه به دنبال پیشی گرفتن از آن است. این نکته بسیار مهم است که ما زمانی که یک برند خوب به بازار عرضه می‌کنیم برند دیگری که رقیب ما است حتماً ظهور خواهد کرد و باقی برندهایی که در پس این دو به وجود می‌آیند معمولاً سهم کوچکی از بازار را از آن خود می‌کنند؛ مانند همراه اول و ایرانسل،‌ مانند استقلال و پرسپولیس،‌ مانند سامسونگ و اپل،‌ مانند کنون و نیکون. ما باید بتوانیم خودمان را از رقبای همسانمان کاملاً متمایز کنیم تا سهم خوبی از بازار را داشته باشیم.

۲- رقبای غیرمستقیم

۲-۱ در گروه محصول/خدمات

برندهایی که در گروه محصولات ما هستند اما در استراتژی همانند ما نیستند. مثلاً تمرکز همراه اول اعتبار آن است ولی رایتل با تمرکز بر قیمت و اینترنت وارد بازار می‌شود. رقبای غیر همسان نیازهای دیگری از مشتری‌های احتمالی ما را تأمین می‌کنند.

۲-۲- رقبای عمومی (ژنریک در نیاز)

این نوع رقبا تأمین‌کننده نیاز مخاطب هستند و رقابت در سطح درخواست نیست رقابت در سطح نیاز است. مثلاً رفع تشنگی با نوشابه یا با آب پرتغال طبیعی یا آب‌معدنی.

۲-۳- رقابت بودجه (در کیف پول)

این رقابت بر سر کیف پول و بودجه محدود مشتری است. اینکه مشتری اولویت برآورده کردن کدام خواسته‌ی خود را داشته باشد، مثلاً در تعطیلات با یک تور به سفر برود یا اینکه در همان محل اقامت خود از امکانات رفاهی محلی استفاده کند.

تحلیل رقبا

تجزیه‌وتحلیل رقبا استراتژی‌ای است که در آن شما رقبای اصلی را شناسایی کرده و درباره محصولات، فروش و استراتژی‌های بازاریابی آن‌ها تحقیق می‌کنید. با این کار می‌توانید استراتژی‌های تجاری محکمی ایجاد کنید که برند شما نسبت به رقبا پیشرفت کند.

هر برندی می‌تواند از تجزیه‌وتحلیل رقیب:

• شکاف‌های موجود در بازار را شناسایی کند
• محصولات و خدمات جدید را توسعه دهد
• روند بازار را کشف کند
• بازاریابی و فروش مؤثرتر

تعیین کنید که رقبای شما چه کسانی هستند

مهم‌ترین کار در سنجش رقبا انتخاب آن‌هاست چون می‌توانید با انتخابی نادرست به بیراهه بروید. یک تحلیل رقابتی خوب شامل سه تا پنج برند/رقیب است که بزرگ‌ترین تهدید برای برند شما هستند. (اگر در یک بازار شلوغ کار می‌کنید با پنج رقیب شروع کنید.)

برای رسیدن به رقبا باید این رقابت را در سه سطح زیر بررسی کنید:

۱- مشتری

بخش‌بندی مشتریان موردنظر شما

۲- مشکل (نیاز | خواسته)

خواسته یا نیاز مشتریان موردنظر شما که در شکل یک مشکل برای مشتریان بروز می‌کند

۳- محصول / خدمات

چگونه مشکل را حل می‌کنید

۱- رقیب مستقیم

مشتری یکسان + مشکل مشابه + راه‌حل مشابه

۲- مشکل متفاوت

مشتری یکسان + مشکل متفاوت + راه‌حل مشابه

۳- مشتری متفاوت

مشتری متفاوت + مشکل مشابه + راه‌حل مشابه

۴- محصول متفاوت

مشتری یکسان + همان مشکل + راه‌حل متفاوت

در ادامه نمونه‌ای از جدول سنجش رقبا، ابزارهای شناسایی رقبای آنلاین و روش ۸ مرحله‌ای تحلیل رقبا آمده است.